Focus op laaggeletterdheid

Voor me ligt de brochure UWV Focus 2013, vers van de pers. Waar richten we ons op dit jaar? We helpen dit jaar 200.000 WW-ers werk te vinden, idem voor 6500 Wajongers (jong gehandicapten). We betalen 15,5 miljoen uitkeringen aan ruim 1,2 miljoen Nederlanders. We maken voor 90.000 mensen een sociaal-medische beoordeling, om na te gaan wat hun arbeidspotentieel is. Enzovoorts. Bij al die activiteiten wordt internet steeds belangrijker. De ontwikkeling van digitale dienstverlening is mainstream voor alle grote bedrijven en organisaties – en dus ook voor UWV.

Ik proef het woord ‘focus’.  Focus is het centraal stellen van één thema, één onderwerp. Zo bezien is dekt de titel van de brochure de activiteiten van UWV niet. Want de focus is dit jaar –en ook de komende jaren- drieledig: fors bezuinigen, digitale dienstverlening introduceren én verwachtingen managen bij klanten, werkgevers, gemeenten.

Ik klap de brochure in – en weer uit. UWV Focus 2013 is een kleurrijke uitgave, met veel beeld, korte teksten en een soort info-graphics. Wie meer wil lezen wordt verwezen naar onze website. Net als onze klanten. Voor klanten die met het digitale aanbod (nog) niet overweg kunnen worden –op dinsdagmiddagen- inloopmiddagen op UWV-kantoren georganiseerd. Natuurlijk proberen we het werk zó in te richten dat niet alle 1,2 miljoen Nederlanders op de stoep staan. UWV hanteert het principe van click-call-face. Zo mogelijk proberen we mensen van dienst te zijn via het digitale kanaal (click); als dat niet mogelijk is, is er de telefoon (call). In uitzonderingssituaties –waartoe ook niet-digivaardigen worden gerekend- blijft een gesprek mogelijk (face). Een dergelijke klantbenadering kan niet los gezien worden van de bezuinigingsoperatie waar UWV z’n tanden in heeft gezet.

Niet-digivaardige en/of niet-taalvaardige mensen hebben bovenstaande regels vast niet gelezen. En onze UWV Focus 2013 evenmin. En toch wordt ook van deze mensen verwacht dat ze meegaan in de ontwikkeling van digitale dienstverlening. Wie de taal niet machtig is, zal vermoedelijk met een groot vraagteken kijken naar e-dienstverlening. Met een gevoel van onmacht, onzekerheid. Ongeveer zoals ik me voelde toen ik een treinreis door India maakte. Van station naar station, zonder een Engelstalig bord te vinden. Alleen maar Indiaas ‘kriebelschrift’ – ik was het spoor letterlijk bijster. Uiteindelijk bepaalde ik aan de hand van mijn horloge wanneer ik moest uitstappen – een behoorlijke gok in India. Pas de taxichauffeur kon me vertellen dat ik op plek van bestemming was gekomen – ik had het nergens kunnen lezen.

Indrukwekkender vond ik het verhaal van een jonge grootmoeder, die pas onlangs écht had leren lezen. Stralend vertelde ze dat ze over een paar jaar haar kleinkind zou gaan voorlezen. Wat ze haar kind nooit had kunnen bieden, lag nu voor haar kleinkind in het verschiet. Bij oma op schoot, met een voorleesboek in de aanslag. Deze mevrouw vertelde haar verhaal op de bijeenkomst van de Stichting Lezen en Schrijven, vorige week in Utrecht. Pleitbezorger Prinses Laurentien vertelde bij die gelegenheid over het programma Taal voor het Leven, waarbij organisaties –bedrijven, ROC’s, bibliotheken, buurthuizen, gemeenten- bijeen worden gebracht om samen laaggeletterdheid aan te pakken en het belang van lezen en schrijven op de kaart te zetten. Bij de bovengenoemde organisaties noemde de Prinses ook UWV. U begrijpt: ik ging kaarsrecht overeind zitten.

En eigenlijk zit ik nog steeds in die houding. We gaan dit jaar een handvol initiatieven ondernemen: Kijken of we op UWV-kantoren cursusruimten voor taallessen kunnen organiseren. Samen met enkele gemeenten een digitale ‘taalmeter’ uitproberen. De UWV-ers op laaggeletterdheid attenderen, door middel van een artikel in ons magazine. UWV-brieven stelselmatig onder de loep nemen met als doel om ze ‘leesbaar’ te maken en te houden voor iedereen die post van UWV ontvangt. En de Stichting Lezen & Schrijven is opgenomen als goed doel bij het UWV-kerstpakket. Wat het effect is van die inspanningen? Als het ertoe leidt dat we extra lezers van UWV Focus 2014 krijgen ben ik –voorlopig- al tevreden. Al vind ik dat de Prinses het mooier formuleerde: “Iedereen verdient een kans om de weg naar een opleiding te vinden, naar kennis. Iedereen heeft talenten maar zonder taal komen die vaak niet volledig tot hun recht. Iedereen verdient het om in het leven te staan met zelfvertrouwen en een gevoel van ‘ik doe ertoe’”. Dat is waar laaggeletterdheid uiteindelijk over gaat.

Ik klap de brochure UWV Focus 2013 weer dicht, ik heb hem gelezen van kaft tot kaft. Redelijke kans dat ik uw interesse voor deze uitgave inmiddels heb gewekt; ik heb er immers in 700 woorden drie keer naar verwezen. Lees ‘m op uwv.nl/uwvfocus. Kunt u niet lezen en toch nieuwsgierig? Stuur een mail, ik lees u er graag uit voor. 

Voor informatie over UWV Focus klik hier

Bron: www.binnenlandsbestuur.nl